Okufukirira obulungi kikola kinene nnyo mu kwongera ku makungula g’ebirime n’okukendeeza ku kasasiro w’amazzi mu mulimu gw’ebyobulimi. Nga abalimi bafuba okulongoosa enkola yaabwe ey’okufukirira, abafuuyira eby’obulimi bavuddeyo ng’eky’okugonjoola ekizibu ky’okuzannya emizannyo. Mu kiwandiiko kino, tujja kwetegereza emigaso gy’okufuuyira eby’obulimi n’ebika eby’enjawulo ebiri ku katale. Okuva ku kwongera ku kugabanya amazzi okutuuka ku kukendeeza ku bakozi n’eddagala eritta ebiwuka, ebifuuyira eby’obulimi biwa ebirungi ebitali bimu ebiyinza okukyusa emirimu gy’okulima. Oba oli mulimi mutono oba ekitongole ekinene eky’ebyobulimi, okutegeera ebika by’ebifuuyira eby’enjawulo n’emirimu gyabyo kyetaagisa nnyo okutuukiriza enkola z’okufukirira eziwangaala era ezikola. Twegatteko nga bwe tugenda mu maaso n’okubunyisa mu nsi y’abafuuyira eby’obulimi n’okunoonyereza ku ngeri gye bayinza okuyambamu mu nkola z’okufukirira obulungi era ezitasaasaanya ssente nnyingi.
Ebifuuyira eby’obulimi bikola kinene nnyo mu nkola y’okulima ey’omulembe, nga biwa abalimi emigaso egy’enjawulo n’okulaba ng’ebirime biddukanya bulungi. Ebyuma bino ebikola ebintu bingi bikoleddwa okugabira abantu ebigimusa, eddagala eritta ebiwuka, n’eddagala eritta omuddo, ekigifuula ekintu ekikulu mu kukuuma obulamu bw’ebirime n’okutumbula amakungula.
Ekimu ku bikulu ebirungi ebiri mu bifuuyira eby’obulimi bwe busobozi bwabyo okufuga obulungi omuddo. Omuddo kizibu ekitera okubeerawo mu bulimi, okuvuganya n’ebirime eby’ebiriisa, amazzi n’omusana. Nga bakozesa ekyuma ekifuuyira okusiiga eddagala eritta omuddo, abalimi basobola okulondako okutunuulira n’okumalawo ebimera bino ebitayagalwa, okukakasa nti ebirime bifuna eby’obugagga ebyetaagisa okusobola okukula obulungi. Kino tekikoma ku kulongoosa mutindo gwa makungula okutwalira awamu wabula kikendeeza ku kufiirwa amakungula agava ku kuzimba omuddo.
Ng’oggyeeko okufuga omuddo, ebyuma ebifuuyira eby’obulimi biyamba nnyo mu kuddukanya ebiwuka. Ebiwuka ng’ebiwuka, enkwale, n’endwadde bisobola okwonoona ennyo ebirime singa birekebwa nga tebikebereddwa. Ebifuuyira bisobozesa abalimi okusiiga eddagala eritta ebiwuka n’eddagala eritta obuwuka, okufuga obulungi ebiramu bino eby’obulabe n’okutangira ebirime okwonooneka. Nga bakozesa ebyuma ebifuuyira, abalimi basobola okukuuma ssente ze bateeka mu bizinensi n’okukakasa nti kirime ekiramu era ekikulaakulana.
Ekirala, ebyuma ebifuuyira ebyobulimi byetaagisa nnyo mu nkola ennungamu ey’okufukirira. Amazzi kye kintu eky’omuwendo, era okufukirira obulungi kikulu nnyo mu kukula kw’ebirime n’okukula. Ebifuuyira bisobozesa abalimi okusiiga amazzi mu ngeri entuufu era eyenkanyi, nga bitunuulira ekitundu ky’ebimera mu bikoola. Kino kikakasa nti ebirime bifuna amazzi amatuufu, ne biziyiza okufukirira okusukkiridde n’okubifukirira. Nga balongoosa enkozesa y’amazzi, abafuuyira bayamba mu nkola z’okulima ezisobola okuwangaala era ne bayamba okukuuma eky’obugagga kino eky’omuwendo.
Emigaso gy’okukola . Ebifuuyira eby’obulimi bisukka ku kuddukanya ebirime. Ebyuma bino era biyamba mu kukola obulungi emirimu, okutaasa abalimi obudde n’amaanyi ag’omuwendo. Ebintu ebifuuyira mu ngalo, gamba ng’ekyuma ekifuuyira enkokola y’ebyobulimi, biwa okutambuza n’okubikozesa mu ngeri ennyangu, ekisobozesa abalimi okutambulira mu nnimiro n’okusiiga amangu obujjanjabi. Nga bayambibwako abafuuyira, abalimi basobola okubikka ebitundu ebinene mu kiseera ekitono, okwongera ku bibala n’okukendeeza ku byetaago by’abakozi b’emikono.
Ebika by’ebifuuyira eby’obulimi .
Bwe kituuka ku mirimu gy’ebyobulimi, ekintu ekimu ekikulu ekikola kinene mu kwongera ku bibala bye bifuuyira eby’obulimi. Ebyuma bino bikoleddwa okutuusa ebintu eby’enjawulo, gamba ng’ebigimusa, eddagala eritta omuddo, n’eddagala eritta ebiwuka, ku birime n’ebimera. Zijja mu bika eby’enjawulo, buli emu ng’ekola ekigendererwa ekigere era ng’ekola ku byetaago by’okulima eby’enjawulo. Mu kitundu kino, tujja kwetegereza ebika by’ebifuuyira eby’obulimi eby’enjawulo n’emirimu gyabyo.
Ekimu ku kika ky’ekifuuyira eby’obulimi kye kimu kye kifuuyira mu ngalo ekya Knapsack. Ekyuma kino ekikwatibwa mu ngalo kikolebwa mu ngalo omulimi oba omukozi. Kirimu ttanka ekwata ekintu eky’amazzi, enkola ya ppampu okunyigiriza ttanka, n’entuuyo okufuuyira ekintu ekyo ku kifo ky’oyagala. Ebifuuyira eby’omu ngalo (Knapsack manual sprayers) birungi nnyo mu mirimu gy’okulima obutonotono oba nga kyetaagisa okusiiga obulungi. Zitera okukozesebwa okutta omuddo, okulwanyisa ebiwuka, n’okufukirira n’okufukirira.
Ekika ekirala eky' Ekyuma ekifuuyira ebyobulimi kye kifuuyira ebimera. Okwawukanako n’ekyuma ekifuuyira mu ngalo ekya Knapsack, ebyuma ebifuuyira ebimera biteekebwa ku mmotoka oba tulakita. Zirina omukono omuwanvu ogwa boom nga guliko entuuyo eziwera ezisobola okubikka ekitundu ekigazi mu pass emu. Ebifuuyira eby’ekika kya boom bitera okukozesebwa mu mirimu gy’okulima egy’amaanyi, nga obulungi n’okukekkereza obudde bye bintu ebikulu ennyo. Ebifuuyira bino bikola nnyo mu kusiiga ebigimusa, eddagala eritta omuddo, n’eddagala eritta ebiwuka eri ennimiro ennene.
Ekirala, waliwo ebifuuyira ebiyambibwako empewo, ebikozesebwa mu kugatta empewo n’amazzi okutuusa ebintu ku birime. Ebifuuyira bino bibaamu ffaani oba ekyuma ekifuuwa empewo ekikola puleesa y’empewo, ekisobozesa okufuuyira obulungi n’okubikka obulungi. Ebifuuyira ebiyambibwako empewo bya mugaso nnyo mu nsuku n’ennimiro z’emizabbibu, ng’okukozesa obulungi kyetaagisa okwewala okwonoona ebimera ebiweweevu.
Ekisembayo, tulina ebifuuyira ebifuuwa enfuufu. Ebifuuyira bino bitera okukozesebwa okulwanyisa ebiwuka mu bifo ebinene eby’obulimi. Ekyuma ekifuuyira ekifuuwa enfuufu kifulumya ekifu ekirungi eky’amazzi agasobola okutuuka mu bikoola ebingi oba ebitundu ebinene, okukakasa nti bibikka bulungi. Zikola nnyo okufuga ebiwuka, gamba ng’ensiri, ensekere, n’ebiwuka ebirala, mu mbeera ez’ebweru.
Mu bufunzi
Ebifuuyira eby’obulimi bikozesebwa bikulu nnyo mu kulima eby’omulembe, ebiwa emigaso mingi eri obulamu bw’ebirime, okulongoosa amakungula, n’okukozesa obulungi abakozi. Ebyuma bino biwa okulwanyisa omuddo, okulwanyisa ebiwuka, n’obusobozi obulungi obw’okufukirira. Okuteeka ssente mu bifuuyira eby’omutindo ogw’awaggulu kyetaagisa nnyo mu nkola z’ebyobulimi ezisobola okuwangaala era ezituuse ku buwanguzi. Ebika by’ebifuuyira eby’enjawulo, gamba nga knapsack manual sprayers for small-scale operations and boom sprayers for large-scale farming, serve specific purposes. Nga bakozesa ekyuma ekifuuyira ekituufu ku buli mulimu, abalimi basobola bulungi okusiiga ebigimusa, eddagala eritta omuddo, n’eddagala eritta ebiwuka, ekivaamu ebirime ebirungi n’okwongera ku bibala.
