Agbledelawo ƒe atikewutikewo wɔa akpa vevi aɖe le nukuwo ƒe lãmesẽ dzi ɖeɖe kpɔtɔ kple nukuwo ƒe ŋeŋe me. Le nyati sia me la, míadzro viɖe vovovo siwo le agbledemɔ̃wo zazã me kple alesi woate ŋu akpɔ ŋusẽ nyui ɖe agbledede ƒe dɔwɔnawo dzii ŋu. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, míaku nu me le nusiwo ŋu wòle be míabu ŋu ne míele agbledemɔ̃ nyuitɔ tiam na nuku aɖewo koŋ kple agbledede ƒe nuwɔnawo. Gakpe ɖe eŋu la, míadzro beléle na wo kple dedienɔnɔ ŋuti aɖaŋuɖoɖo veviwo me be míakpɔ egbɔ be agbledede ƒe dɔwɔnu vevi siawo le agbe didi eye wole dɔ wɔm dedie. Eɖanye agbledela sue aɖe alo agbledede ƒe dɔ gã aɖe ƒe akpa aɖee nènye o, agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ƒe vevienyenye kple alesi woawɔ wo zazã wòanyo wu ate ŋu ana wò nukuwo ƒe agbledede kple agbledede ƒe ŋutete bliboa nanyo ɖe edzi ŋutɔ.
Viɖe siwo le agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ŋu .
Agbledelawo wɔa akpa vevi aɖe le egbegbe agbledede ƒe ɖoɖowo me, si naa viɖe gbogbo aɖewo agbledelawo kple agbledede ƒe dɔwɔƒe bliboa. Dɔwɔnu siawo siwo woate ŋu azã le mɔ vovovowo nu la trɔ asi le alesi agbledelawo kpɔa woƒe agblemenukuwo ŋui dzi, si wɔe be dɔwo abe gbewo wuwu, nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu, kple tsidede agblewo ene wɔa dɔ nyuie wu eye wòwɔa dɔ nyuie wu.
Viɖe ɖedzesi siwo le agbledelawo ƒe atikewunuwo ŋu dometɔ ɖekae nye woƒe ŋutete be woawɔ agbagbadzedze be woawu gbe wuwluiwo wòanyo ɖe edzi. Gbewo ate ŋu axɔ nuku aɖe kaba, aʋli nunyiame veviwo ta eye woaɖe kutsetsewo dzi akpɔtɔ. To agbledemɔ̃ si ŋu kakaɖedzi le ƒe kpekpeɖeŋu me la, agbledelawo ate ŋu atsɔ gbewutikewo ade teƒe siwo woɖo taɖodzinu ɖo la tẽ, si ana ŋusẽ si wòakpɔ ɖe numiemie siwo ƒo xlãe dzi la dzi naɖe akpɔtɔ. Menye ɖeko mɔnu sia si woɖo taɖodzinu na la ɖea ɣeyiɣi kple agbagbadzedze dzi kpɔtɔna ko o, ke eɖea gbewo ɖeɖe kple asi ƒe hiahiã hã dzi kpɔtɔna, si wɔnɛ be woɖea gazazã dzi kpɔtɔna ŋutɔ na agbledelawo.
Nudzodzoeviwutikewo dzi ɖuɖu nye agbledede ƒe akpa vevi bubu, eye agbledelawo wɔa akpa vevi aɖe le nudzodzoeviwutikewo dzi kpɔkpɔ me. To atike siwo wua dɔlékuiwo zazã atsɔ akɔ nudzodzoeviwutikewo alo nudzodzoeviwutikewo ŋu me la, agbledelawo ate ŋu akpɔ woƒe agblemenukuwo ta nyuie tso nudzodzoevi siwo gblẽa nu le wo ŋu me. Atike siawo zazã pɛpɛpɛ nana wokpɔa egbɔ be wowɔa dɔ nyuie wu esime woɖea ŋusẽ gbegblẽ si wokpɔna ɖe nutoa me dzi kpɔtɔna. Agbledelawo ƒe atike siwo wotsɔna ƒua gbe na agbledelawo te ŋu wɔa nu gbegblẽ ɖe nudzodzoeviwo dzi, si xea mɔ na nusiwo ate ŋu agblẽ nu le wo ŋu eye wokpɔa woƒe kutsetsewo ta.
Tsɔ kpe ɖe gbewo wuwu kple nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu ŋu la, agbledelawo ƒe atike siwo wotsɔna ƒua gbe hã kpena ɖe tsidede agble ƒe mɔnu nyuiwo ŋu. Tsi nye nusi mebɔ o, eye tsidede agble nyuie le vevie ŋutɔ na nukuwo ƒe lãmesẽ kple woƒe kutsetse. Woate ŋu azã atike siwo wotsɔna ƒua tsii atsɔ ama tsi ɖe agbleawo dzi sɔsɔe, si ana numiemie ɖesiaɖe naxɔ tsi si hiã be wòatsi nyuie wu. To agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua tsii zazã hena tsidede agble me la, agbledelawo ate ŋu akpɔ tsi ta, aɖe gbegblẽ dzi akpɔtɔ, eye woado agbledede ƒe ɖoɖo siwo li tegbee ɖe ŋgɔ.
Viɖe siwo le agblemenuku siwo wotsɔna ƒua gbe ŋu la keke ta wu gbewo wuwu, nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu, kple tsidede agble. Dɔwɔnu siawo hã doa dɔwɔwɔ ƒe ŋutete bliboa ɖe ŋgɔ le agblea dzi. To dɔ aɖewo wɔwɔ le wo ɖokui si kple mɔ̃ɖaŋununya me la, atikewutikewo nana agbledelawo te ŋu kpɔa ɣeyiɣi kple dɔwɔlawo dzi. Esi ŋutete le wo si be woaxɔ teƒe gãwo kabakaba ta la, agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ɖe edzi la dzia agbledede ɖe edzi eye wònaa agbledelawo ƒe susu nɔa agbledede ƒe akpa vevi bubuwo ŋu.
Agbledede ƒe tsiwutike nyuitɔ tiatia .
Agbledede ƒe atike si wotsɔna ƒua gbe nyuie tiatia le vevie ŋutɔ na agbledelawo kple abɔdzikpɔlawo siaa. Esi tiatia vovovowo li le asi me ta la, ele vevie be woawɔ nyametsotso si ŋu wonya nu tsoe be woakpɔ egbɔ be wowɔ dɔ nyuie eye wowɔa dɔ nyuie. Agbledede ƒe atike si wotsɔna ƒua gbe nye dɔwɔnu vevi aɖe na gbewo wuwu, nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu, kple tsidede agble, si wɔe be wònye nunɔamesi vevi aɖe na agbledede ƒe agbagbadzedze ɖesiaɖe.
Ne ame le agbledemɔ̃ ŋu bum la, ele be wòatso nya me le woƒe dɔwɔwɔ ƒe hiahiã kple nudidi tɔxɛwo ŋu gbã. Ele be woabu nusiwo nye anyigbaa ƒe lolome, nuku ƒomeviwo, kple atike sisi zi gbɔ zi geɖe ŋu. Le teƒe suewo alo aƒeme abɔwo gome la, kanpsack manual sprayer ate ŋu asu, si ana woazãe bɔbɔe eye woate ŋu atrɔ asi le eŋu. Gake le agbledeƒe siwo lolo wu gome la, ate ŋu ahiã be woatsɔ atikewutike si de ŋgɔ wu eye ŋusẽ le eŋu la atsyɔ teƒe si lolo wu dzi le ɣeyiɣi kpui aɖe ko me.
Nu vevi bubu si ŋu wòle be woabu ne wole agbledemɔ̃ si wotsɔna ƒua gbee tiam enye atike si woatsɔ aƒu gbe ƒomevi si hiã. Atike siwo wotsɔna ƒua gbe vovovowoe naa atike sisi ƒe mɔnu vovovowo, abe tometutu, atike si wotsɔna ƒua gbe ɖe ʋu me, alo atike si wotsɔna ƒua gbe ɖe teƒe aɖe ene. Mɔnu tiatia nɔ te ɖe nukuawo ƒe nuhiahiã tɔxɛwo kple alesi wodi be woawɔe pɛpɛpɛ dzi. Le kpɔɖeŋu me, ne nuwɔwɔ pɛpɛpɛ le vevie ŋutɔ na gbewutikewo wuwu alo nudzodzoeviwutikewo dzi ɖuɖu la, woate ŋu adi be woazã atike si woatsɔ aƒu gbe ɖe teƒe aɖe be woagagblẽ nu le numiemie siwo ƒo xlãe ŋu o.
Ele be woabu alesi atike si wotsɔna ƒua gbe ƒe nyonyome kple alesi wònɔa anyi didie hã ŋu. Gadede ame ŋu le atike si wotsɔna ƒua gbe nyuie me naa agbenɔƒe didi eye kakaɖedzi nɔa eŋu, si wɔnɛ be womegahiãna be woadzra wo ɖo enuenu alo aɖɔli wo o. Anyo be woadi atike siwo wotsɔna ƒua gbe siwo wotsɔ nu sesẽ siwo ate ŋu anɔ te ɖe agbledede ƒe dɔwɔnawo ƒe didiwo nu la wɔ.
Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ne èle agbledemɔ̃ tiam la, ele vevie be woatsɔ dedienɔnɔ aɖo nɔƒe gbãtɔ. Atike siwo wua atikewo ate ŋu ahe lãmesẽkuxiwo vɛ ne womewɔ wo ŋudɔ nyuie o. Eyata atikewutike si me dedienɔnɔ ƒe nɔnɔmewo le, abe ametakpɔnu kple mɔfiame nyuiwo nana le eŋudɔwɔwɔ kple edzraɖo ŋu tiatia le vevie ŋutɔ ene.
beléle na agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ɖe agble me kple dedienɔnɔ ŋuti aɖaŋuɖoɖowo .
Agbledelawo wɔa akpa vevi aɖe le agblemenukuwo ƒe kutsetse me léle ɖe asi kple wo dzi kpɔkpɔ me. Gake be woakpɔ egbɔ be wowɔ dɔ nyuie wu la, ele vevie be woawɔ ɖe beléle na wo nyuie kple dedienɔnɔ ƒe ɖoɖowo dzi. Nyati sia ana aɖaŋuɖoɖo nyui aɖewo ku ɖe agblemenuku siwo wotsɔna ƒua gbe ɖe agble me ƒe beléle na wo kple wo zazã dedie ŋu.
Beléle na wo edziedzi le vevie be woana agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ɖe dɔ me nanɔ nɔnɔme nyui me. Gbã la, ele vevie be woakɔ atike si wotsɔna ƒua gbe ɖe lãme na ame ŋu nyuie le ezazã ɖesiaɖe megbe. Esia kpena ɖe ame ŋu be nusiwo susɔ ƒe ƒuƒoƒo kple nusiwo ate ŋu axe mɔ na nugbɔwo ƒe ʋuʋu meganɔa anyi o. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, anyo be nàlé ŋku ɖe atike si wotsɔna ƒua gbe ɖe lãme na ame ŋu be eƒe akpa aɖewo gblẽ alo esiwo gblẽ la hã eye nàɖɔli wo enumake. Amisisi na atikewutikea ƒe akpa siwo le ʋuʋum la hã akpe ɖe eŋu hã be wòadidi eƒe agbenɔƒe ɖe edzi.
Dedienɔnɔ nye nu vevitɔ kekeake ne wole agbledemɔ̃wo zãm. Gbã la, ele vevie ŋutɔ be nàdo ametakpɔnu, abe asigɛwo, ŋkumeɖobolo, kple gbɔgbɔtsixetsixe ene, be nàkpɔ ɖokuiwò ta tso atike ɖesiaɖe si woate ŋu azã me. Hafi nàzã atike si wotsɔna ƒua gbe la, xlẽ atikeawo ƒe nuŋɔŋlɔwo ɣesiaɣi eye nàwɔ ɖe alesi wokafui be woaɖee le tsia me kple mɔfiame siwo ku ɖe eŋudɔwɔwɔ ŋu dzi. Ele vevie hã be woaƒo asa na atike sisi ɖe ŋkeke siwo dzi ya ƒona le dzi be wòaxe mɔ ɖe tsi ƒe sisi nu eye wòagblẽ nu le nuku alo numiemie siwo te ɖe wo ŋu ŋu.
Be agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe ƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi la, ehiã be woase nuku siwo wole atike ƒom na la ƒe nuhiahiã tɔxɛwo gɔme. Le gbewo wuwu gome la, ele vevie be woatia gbewutike siwo sɔ eye woawɔ ɖe agbɔsɔsɔ si wokafu dzi. Atike si wotsɔna ƒua gbe ƒe dzidzedze nyuie le vevie ŋutɔ be woakpɔ egbɔ be wozãe nyuie eye woƒo asa na wo tsɔtsɔ ƒoe ɖe enu alo esi wu nenema. Le nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu gome la, ele vevie be woade dzesi nudzodzoevi tɔxɛawo eye woatia nudzodzoeviwutike siwo sɔ. Ne wole ŋku lém ɖe nudzodzoeviwo ŋu edziedzi eye wole ŋku lém ɖe wo ŋu la, akpe ɖe ame ŋu le afɔɖeɖe siwo woawɔ kaba kple afɔɖeɖe siwo woawɔ ɖe wo ŋu le ɣeyiɣi nyuitɔ dzi me.
Tsɔ kpe ɖe nudzodzoeviwutikewo dzi ɖuɖu kple gbewo wuwu ŋu la, woate ŋu azã agbledemɔ̃ siwo wotsɔna ƒua gbe hã hena tsidede agble. Ɣeyiɣi nyuitɔ kple tsi ƒe agbɔsɔsɔme le vevie ŋutɔ na nukuwo ƒe tsitsi kple kutsetse. Anyo be nàde tsi agblemenukuawo le ŋdi kanya alo fiẽsi me be woaɖe ya si le tsia me dzi akpɔtɔ. Tsidede agble ƒe ɖoɖoa me toto edziedzi be tsi sina toa eme alo esiwo xea mɔ na tsi la ana tsi namã nukuawo nyuie.
Nyanuwuwuw
Agbledelawo ƒe atikewutikewo naa viɖe geɖe agbledelawo, abe gbewo wuwu, nudzodzoeviwo dzi ɖuɖu, tsidede agble, kple dɔwɔwɔ nyuie ene. To dɔwɔnu siawo dede woƒe agbledededɔwo me me la, agbledelawo ate ŋu akpɔ woƒe agblemenukuwo gbɔ nyuie, aɖe gazazãwo dzi akpɔtɔ, eye woakpɔ dzidzedze geɖe wu. Agbledede ƒe atike si wotsɔna ƒua gbe nyuie tiatia bia be woabu nuhiahiã aɖewo koŋ ŋu nyuie, atike si woatsɔ aƒu gbe ƒomevi si hiã, kple nyonyome kple dedienɔnɔ ƒe nɔƒe gbãtɔ. Beléle na wo nyuie kple dedienɔnɔ ƒe ɖoɖowo le vevie ŋutɔ be woazã wo nyuie eye woanɔ dedie. Dzadzɛnyenye, ŋkuléle ɖe eŋu, kple amisisi edziedzi ana atikewutikea nanɔ nɔnɔme nyui me. Ele vevie be woatsɔ dedienɔnɔ aɖo nɔƒe gbãtɔ to ametakpɔnu dodo kple atike siwo woŋlɔ ɖe wo dzi la yometiti me. Agblemenukuwo ƒe nuhiahiã tɔxɛwo gɔmesese kple atike siwo sɔ kple wo zazã ƒe mɔnuwo zazã ana atikewutikea ƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi. Aɖaŋuɖoɖo siawo dzi wɔwɔ ana agblemenuku siwo wotsɔna ƒua gbe ƒe agbenɔƒe didi eye wowɔa dɔ nyuie.
